درخت در فرهنگ ایرانی #دکتر_عبدالرضا_مدرس‌زاده پانزده…
درخت در فرهنگ ایرانی
#دکتر_عبدالرضا_مدرس‌زاده
پانزده اسفند ماه سالهاست که در تقویم ما روز درختکاری نام گرفته‌است و البته این سال‌ها بیشتر تبدیل به روز درختکاری مسوولان با کفش‌های نو و درخشنده و بیل‌های تازه است که ظاهرا قرار است همین یک درخت بیشتر با آنها کاشته نشود. بگذریم…
درخت در فرهنگ ایرانی و اسلامی ما شان و جایگاهی درست و شایسته دارد و در همه اساطیر و متون حماسی به ویژه در سنگ‌نگاری‌های باستانی، نیز نقش و نشان درخت به چشم می‌آید.
تعبیرات قرآنی شجره طیبه (در برابر شجره خبیثه) و شجرالاخضر در کوه طور و تجلی نور الهی از آن و بیعت زیر درخت (بیعت رضوان در حدیبیه) و نیز وصف باغ‌های بهشت و درختان با میوه‌های بهشتی و حتی یادکرد از قوم درخت‌پرست؛ همگی نشان می‌دهد که هم درخت در همه‌جا پیوست زندگی انسانی است و هم تعابیر مربوط به آن چیزی دور از ذهن بشر و نیازمند توضیح نیست.
درست است که انسان‌ها از درخت به نام یکی از مواهب طبیعی و به قول موحدان یکی از نعمت‌های الهی یاد و استفاده می‌کنند اما راست این است که کارکردهای خاص درخت مانند ریشه در خاک داشتن و سر به آسمان رسانیدن و نیز زایش و نو‌به‌نو شدن همیشگی درخت و سرسبز ماندن برخی درخت‌ها در برابر ستم پاییز ؛ بیشتر از هر چیزی دیگر انسان‌ها را به درخت و مفاهیم آن وابسته و پای‌بند کرده‌است تا از آن مفاهیم بلند اخلاقی و عرفانی بتراشند.
در بخش اجتماعی و زندگی جمعی بشر؛ نگهداری از درخت و کوشش در گسترش فضای سبز و پاسداشت جنگل‌ها، نشان‌دهنده میزان تعهد بشر خواهد بود که مع‌الاسف به‌هم‌ریختگی آب و هوای کره زمین گویای آن است که انسان در این زمینه به وظیفه خود عمل نکرده‌است.
البته این هم که در همه ادیان توحیدی از زرتشت تا اسلام درخت ستوده است و برای شکنندگان درخت بیم عقاب و عذاب داده‌اند، نشان می‌دهد که پارسایی و تقوامحوری الزاما به عبادات شرعی صرف نیست و اهتمام‌ورزیدن در رعایت پاره‌ای کارها که ظاهرا مناسبت شرعی هم ندارند، می‌تواند ملاک و میزان پارسایی به سبب رعایت حدود مقررات زندگی‌ساز باشد.
امید است کوشش در حفظ درختان و درست نگهداری محیط زیست از نمودهای راستین پارسایی و ایران‌دوستی برای همه ما باشد.
🎄🎄🎄🎄🎄🎄🎄🎄